Thị trường ngoại hối ở quan hệ tài chính – tiền tệ quốc tế đóng vai trò quan trọng không chỉ trong hoạt động kinh tế toàn cầu mà còn trong quan hệ thương mại quốc tế. Hãy cùng Tự học forex khám phá những kiến thức cơ bản về thị trường forex. Chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ về các khái niệm quan trọng, đặc điểm đặc trưng, chức năng của thị trường. Và những chủ thể tham gia vào nền kinh tế này
Khái quát cơ bản về thị trường ngoại hối
Chương này tập trung vào việc giải thích các khái niệm cơ bản về thị trường ngoại hối. Bao gồm đặc điểm, chức năng, và các tham gia chủ chốt trong thị trường này. Nó cũng cung cấp thông tin về tỷ giá hối đoái, những yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá, và các chính sách can thiệp.
Một số khái niệm thị trường forex
Hầu hết các quốc gia trên thế giới sử dụng đồng tiền riêng của mình. Điều này yêu cầu ít nhất một bên tham gia giao dịch phải có khả năng sử dụng ngoại tệ. Trong trường hợp các đồng tiền không tương đồng. Các bên thường sử dụng ngoại tệ chuyển đổi tự do để thực hiện giao dịch, thường là USD. Cũng có thể sử dụng các phương tiện thanh toán quốc tế. Như giấy tờ có giá trị hoặc vàng theo tiêu chuẩn quốc tế, gọi chung là ngoại hối.
Ngoại hối bao gồm ngoại tệ và các phương tiện thanh toán có giá trị. Được sử dụng giữa các quốc gia để thanh toán. Sự định nghĩa của ngoại hối có thể thay đổi tùy theo luật pháp ngoại hối của từng quốc gia.
Để thực hiện thanh toán, việc đổi từ một loại tiền tệ sang loại khác là cần thiết. Và điều này thường diễn ra trên thị trường ngoại hối.
Thị trường forex là nơi diễn ra các giao dịch ngoại tệ và các phương tiện thanh toán có giá trị như ngoại tệ. Đây là nơi mua bán, trao đổi ngoại tệ và các phương tiện thanh toán quốc tế. Các nhà kinh doanh tham gia thị trường ngoại hối để thực hiện các giao dịch và kiếm lời. Thị trường ngoại hối cũng có thể được gọi là thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, do ngân hàng chiếm phần lớn giao dịch ngoại hối.
Xem thêm: Lạm phát là gì mà tác động mạnh mẽ đến Forex?
Thị trường ngoại hối
Thị trường ngoại hối phục vụ nhiều chức năng cơ bản quan trọng:
- Hoạt động trên trường quốc tế và liên tục. Cung cấp ngoại tệ cho các hoạt động xuất nhập khẩu và kinh doanh quốc tế. Đảm bảo sự linh hoạt và hiệu quả trong giao dịch ngoại tệ.
- Thị trường forex là công cụ quan trọng cho ngân hàng trung ương thực hiện chính sách tiền tệ. Như kiểm soát tỉ giá hối đoái để ổn định thị trường và ứng phó với các vấn đề kinh tế.
- Cung cấp các công cụ như hợp đồng kì hạn. Quyền chọn để giảm thiểu rủi ro tỉ giá hối đoái đối với các doanh nghiệp và cá nhân có nguồn thu, chi ngoại tệ.
- Các ngân hàng thương mại và cá nhân có thể thu lợi từ việc tham gia giao dịch ngoại hối. Thông qua hoạt động đầu cơ và chênh lệch giá giữa các thị trường.
- Hỗ trợ việc chuyển đổi ngoại tệ để đầu tư vào các thị trường có lợi suất cao. Cung cấp cơ hội thanh toán quốc tế cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Đặc điểm thị trường forex
Để bắt kịp thị trường ngoại hối này, cần nắm vững những đặc điểm của nó. Vậy thị trường forex ngoại hối có những tính chất gì? Cùng đến với nội dung sau
Đặc điểm sàn ngoại hối forex
- Là nơi giao dịch ngoại tệ, vốn đã mang tính quốc tế.
- Thị trường forex hoạt động mọi nơi, mọi lúc, trên toàn thế giới.
- Hoạt động liên tục 24/24h trên phạm vi toàn cầu. Mặc dù vậy, thị trường mở cửa trong một khoảng thời gian nhất định trong ngày. Được gọi là ngày làm việc, với giờ giao dịch thay đổi tùy theo tập quán kinh doanh ở từng quốc gia, từ 9h sáng đến 3h chiều.
- Giá cả hàng hóa trên thị trường ngoại hối phản ánh tỉ giá hối đoái. Đòn bẩy tài chính biến động linh hoạt dựa trên quan hệ cung và cầu ngoại hối.
- Thị trường ngoại hối mở rộng phạm vi quốc tế. Với sự phát triển của hệ thống thông tin và công nghệ, giao dịch diễn ra nhanh chóng, hiệu quả. Và chi phí giao dịch thấp.
- Trung tâm của thị trường forex là thị trường liên ngân hàng. Với sự tham gia của các ngân hàng thương mại là chủ yếu.
- USD là đồng tiền phổ biến nhất trong giao dịch trên thị trường ngoại hối. Tiếp đến là các đồng tiền mạnh khác như EUR, JPY, GBP, …
Những chủ thể nào tham gia thị trường ngoại hối?
Có rất nhiều chủ thể khác nhau tham gia vào ngoại hối. Cùng tìm hiểu đó là những chủ thể nào qua nội dung dưới đây nhé.
Ngân hàng Trung ương
Ngân hàng trung ương đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và điều hành thị trường ngoại hối. Chúng can thiệp bằng cách mua bán ngoại tệ để ổn định tỉ giá. Duy trì cân bằng trong hoạt động xuất nhập khẩu và thực hiện chính sách tiền tệ. Các tổ chức lớn như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB), Ngân hàng Anh (Bank of England), và Ngân hàng Nhật Bản (Bank of Japan) có ảnh hưởng lớn nhất đối với thị trường tiền tệ toàn cầu.
Ngân hàng Thương mại
Ngân hàng thương mại là trung tâm của hoạt động trên thị trường ngoại hối. Chúng tham gia bằng cách quản lý dự trữ ngoại tệ và cung cấp dịch vụ hối đoái cho khách hàng. Mức độ tham gia của từng ngân hàng phụ thuộc vào quy mô, mạng lưới và uy tín của mỗi tổ chức.
Nhà Môi giới
Nhà môi giới đóng vai trò trung gian trong giao dịch ngoại hối giữa các ngân hàng, tổ chức và cá nhân. Họ cung cấp cơ hội giao dịch trên thị trường. Đảm bảo sự linh hoạt và chính xác trong thực hiện các lệnh giao dịch.
Doanh Nghiệp
Doanh nghiệp, bao gồm cả các công ty nội địa và đa quốc gia. Có vai trò ngày càng quan trọng trong thị trường ngoại hối. Các doanh nghiệp này mở rộng nguồn dự trữ ngoại tệ để giảm thiểu rủi ro. Tham gia vào các thương vụ xuất nhập khẩu.
Cá Nhân
Cá nhân, bao gồm cả công dân trong và ngoài nước, tham gia thị trường ngoại hối để đầu tư, vay mượn và phục vụ cho nhu cầu cá nhân của họ.
Thị trường ngoại hối được cấu tạo từ đâu?
Thị trường ngoại hối được cấu thành từ ba phần chính: thị trường liên ngân hàng, sở giao dịch ngoại hối và thị trường giao dịch phi tập trung.
Thị trường forex ngoại hối liên ngân hàng
Thị trường liên ngân hàng là trung tâm của hoạt động giao dịch ngoại hối. Nơi các ngân hàng lớn trên toàn cầu thực hiện trao đổi đồng tiền theo tỉ giá giao ngay và tỉ giá kì hạn. Đây không phải là một địa điểm cụ thể mà là một mạng lưới thông tin kết nối các ngân hàng. Thông qua hệ thống mạng điện tử và liên kết với những nhà môi giới ngoại hối.
Các công ty sử dụng dịch vụ ngoại hối từ các ngân hàng có quan hệ kinh doanh. Mỗi ngân hàng đáp ứng nhu cầu của khách hàng bằng cách thực hiện giao dịch ngoại tệ với các đối tác khác trên thị trường liên ngân hàng. Đối với các đồng tiền phổ biến, các ngân hàng lớn thường có dự trữ đủ để thực hiện giao dịch. Nhưng với các đồng tiền ít được sử dụng, các ngân hàng thường thông qua những nhà môi giới ngoại hối.
Trên thị trường liên ngân hàng, các ngân hàng hoạt động như đại lý cho khách hàng của họ. Ngoài việc thực hiện việc trao đổi tiền tệ, họ cung cấp tư vấn về chiến lược giao dịch. Cung cấp nhiều loại công cụ tiền tệ và các dịch vụ quản trị rủi ro. Họ cũng hỗ trợ khách hàng trong việc kiểm soát rủi ro tỉ giá hối đoái bằng cách cung cấp thông tin về các quy định ngoại hối trên toàn cầu.
Sở giao dịch ngoại hối
Sở giao dịch ngoại hối là nơi chuyên tiến hành các giao dịch ngoại hối giao sau và quyền chọn ngoại hối. Trên các sàn forex, việc mua bán tiền tệ thường được thực hiện thông qua các nhà môi giới. Những người tạo điều kiện cho các giao dịch diễn ra một cách hiệu quả. Bằng cách xử lý và thực hiện các đơn đặt hàng từ phía khách hàng.
Các giao dịch trên sở giao dịch ngoại hối thường có quy mô nhỏ hơn rất nhiều so với giao dịch trên thị trường liên ngân hàng. Quy mô này cũng thay đổi tuỳ theo loại tiền tệ được giao dịch.
Thị trường forex phi tập trung
Thị trường phi tập trung là nơi các bên tham gia mua bán chứng khoán trực tiếp với nhau. Không thông qua sự niêm yết trên một điểm giao dịch cụ thể. Thường thông qua mạng máy tính toàn cầu.
Tất cả các giao dịch ngoại hối có thể diễn ra trên thị trường Phi tập trung (OTC). Các tổ chức tài chính lớn và các ngân hàng đầu tư là những chủ thể chính tham gia vào thị trường này.
Thị trường phi tập trung đã trở thành một ngành tăng trưởng nhanh chóng trong những năm gần đây do mang lại nhiều lợi ích cho hoạt động kinh doanh. Đầu tiên, nó cho phép các doanh nghiệp có tự do lựa chọn tổ chức nào cung cấp giá tốt nhất (thấp nhất) khi tiến hành giao dịch. Thứ hai, nó tạo ra cơ hội thực hiện các giao dịch linh hoạt theo yêu cầu của khách hàng.
Nghiệp vụ kinh doanh trên sàn ngoại hối forex
Vậy ở thị trường sàn forex tồn tại những loại nghiệp vụ nào? Cùng điểm qua những nghiệp vụ quan trọng ngay trong nội dung dưới đây
Ngoại hối giao ngay
Nghiệp vụ giao ngay trong ngoại hối là quá trình mua bán ngoại tệ mà việc chuyển giao ngoại tệ được thực hiện ngay trong ngày hoặc không chậm quá hai ngày làm việc kể từ khi hợp đồng mua bán được thỏa thuận.
Nghiệp vụ này được thực hiện trên thị trường giao ngay và dựa trên tỉ giá giao ngay (spot rate). Có nghĩa là tỉ giá được xác định trước và có giá trị ngay tại thời điểm giao dịch. Tỉ giá giao ngay thường được công bố ở tất cả các ngân hàng thương mại và trên các trang thông tin công khai.
Các ngân hàng thường không thu phí giao dịch mà sử dụng sự chênh lệch giữa tỉ giá mua và tỉ giá bán để bù đắp chi phí giao dịch, quản lý rủi ro và thu lợi nhuận. Tuy nhiên, khách hàng có thể cần phải ký quỹ theo quy định của từng ngân hàng đối với các giao dịch giao ngay. Với thời hạn thanh toán vào 01 hoặc 02 ngày làm việc sau ngày giao dịch mua, bán ngoại tệ.
Kinh doanh chênh lệch tỉ giá trên thị trường ngoại hối
Sự chênh lệch giữa mức giá trên các thị trường giao ngay tạo ra cơ hội kinh doanh chênh lệch giá trên thị trường này. Do đó, có thể xem nghiệp vụ kinh doanh chênh lệch tỉ giá là một biến thể của nghiệp vụ hối đoái giao ngay. Nó bao gồm việc mua một đồng tiền ở nơi giá thấp. Bán lại ở nơi giá cao hơn (hoặc ngược lại) để thu lợi nhuận từ sự chênh lệch giá.
Trong loại hình kinh doanh này, nhà kinh doanh không phải đối mặt với rủi ro hối đoái. Việc mua và bán diễn ra đồng thời trong cùng một thời điểm. Không tạo ra trạng thái thiếu hoặc thừa ngoại tệ. Tuy nhiên, việc thực hiện các giao dịch kinh doanh chênh lệch tỉ giá có xu hướng làm cân bằng tỉ giá trên các thị trường ngoại hối khác nhau. Do sự đi lên của các trang thông tin hiện đại. Ngày nay, thị trường forex trở nên thông suốt trên phạm vi toàn cầu. Người mua/bán có thể tiếp cận với nhau và dễ dàng biết được giá cả. Dẫn đến việc nghiệp vụ kinh doanh chênh lệch tỉ giá ngoại tệ không còn phổ biến như trước.
Ngoại hối kì hạn
Giao dịch ngoại hối kì hạn là quy trình mua bán ngoại tệ trong đó hai bên cam kết mua bán với nhau một lượng ngoại tệ nhất định theo một tỷ giá được thỏa thuận khi kí kết hợp đồng. Việc giao nhận, thanh toán ngoại tệ sẽ diễn ra vào một ngày xác định trong tương lai.
Thị trường này có sự tham gia của các ngân hàng, các công ty đa quốc gia, các nhà đầu tư trên thị trường quốc tế và các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Đây là những đối tượng thường xuyên phải đối mặt với ảnh hưởng lớn từ sự biến động của tỷ giá.
Giao dịch kì hạn đã phát triển mạnh mẽ và đóng vai trò quan trọng trên thị trường ngoại hối. Nó đem lại hiệu quả cao trong việc giảm thiểu rủi ro tỷ giá hối đoái đối với các doanh nghiệp khi tham gia vào hoạt động xuất nhập khẩu, vay nợ nước ngoài hoặc đầu tư ở nước ngoài. Thị trường kì hạn cũng là nơi hoạt động tích cực của các nhà đầu cơ để kiếm lợi nhuận.
Các hợp đồng kì hạn ngoại hối thường được xác định theo chu kỳ bội số của 30 ngày: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 9, 12 tháng. Tuy nhiên, hai bên có thể thỏa thuận các kỳ hạn khác nhau hoặc có thể kéo dài hơn 01 năm.
Hoán đổi trên sàn ngoại hối forex
Nghiệp vụ hoán đổi ngoại hối là quá trình đồng thời mua và bán một loại ngoại tệ nhất định. Với cùng một lượng giá trị, nhưng thời điểm mua và bán là khác nhau. Đây là sự kết hợp giữa hai loại giao dịch ngoại hối. Gồm giao dịch giao ngay và giao dịch có kì hạn.
Ưu điểm cơ bản của việc thực hiện giao dịch hoán đổi là sử dụng hợp đồng hoán đổi nhằm giảm chi phí và hạn chế rủi ro từ sự biến động của tỷ giá. Trong quá trình giao dịch hoán đổi, cả ngân hàng và khách hàng đều có những lợi ích cụ thể.
Đối với khách hàng, lợi ích được thể hiện qua việc có thể đáp ứng nhu cầu về ngoại tệ hoặc nội tệ của họ tại thời điểm hiện tại. Đối với ngân hàng, lợi ích nằm ở việc đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Từ đó nâng cao uy tín và tăng giá trị thương hiệu của tổ chức. Đồng thời, ngân hàng cũng có thể thu được lợi nhuận từ chênh lệch giá mua và bán ngoại tệ.
Ngoại hối tương lai trên thị trường forex
Giao dịch ngoại hối tương lai là quá trình thỏa thuận mua bán một lượng ngoại tệ đã được xác định theo tỉ giá cố định tại thời điểm hợp đồng có hiệu lực. Việc chuyển giao ngoại tệ được thực hiện vào một ngày trong tương lai thông qua một Sở giao dịch, không trực tiếp qua ngân hàng.
Sở giao dịch đóng vai trò đề ra quy chế và kiểm soát hoạt động của các hội viên tham gia. Các hội viên này có thể là đại diện của các công ty, ngân hàng thương mại hoặc cá nhân có tài khoản riêng.
Hợp đồng ngoại hối tương lai tương tự như hợp đồng ngoại hối kì hạn. Có tính thanh khoản cao hơn. Có khả năng xóa bỏ hợp đồng cũ và mở ra hợp đồng mới bất cứ khi nào. Hai bên thanh toán cho nhau phần chênh lệch giá trị tại thời điểm đáo hạn hợp đồng.
Ngoài mục đích hạn chế rủi ro, đây còn là công cụ thích hợp cho các nhà đầu cơ. Các nhà đầu cơ dự đoán giá của một loại ngoại tệ sẽ tăng trong tương lai. Sẽ mua hợp đồng tương lai của loại ngoại tệ đó. Ngược lại, những nhà đầu cơ khác dự đoán giá của ngoại tệ đó sẽ giảm trong tương lai. Sẽ bán hợp đồng tương lai của ngoại tệ đó. Sở giao dịch, với vai trò là nhà tổ chức và trung gian trong giao dịch. Sẽ đứng ra sắp xếp các loại hợp đồng này.
Xem thêm: Hướng dẫn đăng ký tài khoản sàn XTB trên điện thoại
Ngoại hối quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn cho phép người tham gia hợp đồng có quyền mua/bán một loại tiền tệ này với một loại tiền tệ khác tại một tỷ giá cố định đã thỏa thuận trước đó. Trong một khoảng thời gian chính xác ở tương lai.
Quyền chọn không chỉ giúp nhà đầu tư đón đầu xu hướng của một loại tiền tệ. Còn giúp tránh được các loại rủi ro thua lỗ. Bạn có thể thu lợi nhuận từ quyền chọn bất kể biến động giá diễn ra theo hướng nào (tăng, giảm hoặc thậm chí là không biến động).
Nghiệp vụ mua bán ngoại hối quyền chọn diễn ra dựa trên hợp đồng quyền chọn mua hoặc quyền chọn bán.
- Hợp đồng quyền chọn mua: Cho phép người mua hợp đồng có quyền. Nhưng không bắt buộc mua một số lượng tiền tệ nhất định.
- Hợp đồng quyền chọn bán: Cho phép người mua hợp đồng có quyền. Nhưng không bắt buộc bán một số lượng tiền tệ nhất định.
Người mua trong hợp đồng quyền chọn mua hoặc người bán trong hợp đồng quyền chọn bán có thể thực hiện hoặc hủy bỏ hợp đồng nếu thấy không có lợi. Tuy nhiên, họ phải trả một khoản phí quyền chọn khi kí kết hợp đồng.
Lời kết
Qua chia sẻ từ Tự học forex, thị trường forex là một hệ thống phức tạp và đa dạng. Với các phương tiện giao dịch đa dạng như thị trường liên ngân hàng, sở giao dịch, và thị trường phi tập trung. Các loại giao dịch như giao dịch giao ngay, kỳ hạn, hoán đổi, và quyền chọn đều đóng vai trò quan trọng trong việc cân nhắc rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận.
Nhờ vào sự linh hoạt và tính thanh khoản, thị trường ngoại hối cung cấp cơ hội đầu tư và bảo vệ cho các nhà kinh doanh và nhà đầu tư trên toàn cầu. Đồng thời cũng là một bộ phận không thể thiếu của nền kinh tế quốc tế.
Những thắc mắc liên quan đến thị trường ngoại hối
Các phân loại chính của giao dịch ngoại hối là gì?
Các loại giao dịch chính trong thị trường ngoại hối bao gồm giao dịch giao ngay, giao dịch kỳ hạn, hoán đổi ngoại hối, và quyền chọn ngoại hối.
Hợp đồng quyền chọn ngoại hối có tính chất như thế nào?
Hợp đồng quyền chọn giao dịch ngoại hối cho phép người mua có quyền, nhưng không bắt buộc, mua hoặc bán một loại tiền tệ vào một thời điểm cụ thể trong tương lai, với một tỷ giá cố định đã thỏa thuận trước đó.
Ý nghĩa của giao dịch ngoại hối tương lai là gì?
Giao dịch ngoại hối tương lai là việc thỏa thuận mua bán một loại ngoại tệ với tỷ giá cố định vào một thời điểm trong tương lai, được thực hiện thông qua các sở giao dịch, giúp giảm rủi ro và tạo điều kiện cho các hoạt động thương mại quốc tế.
